سنسور یا حسگر چیست؟
به هر المانی که بتواند تغییری فیزیکی و یا شیمیایی و یا نوری را به یک علامت فیزیکی ، الکتریکی و الکترونیکی تبدیل کند حسگر یا سنسور میگویند . پس یک کلید ساده که با حرکت یک اهرم تحریک و به واسطه آن حرکت یک مدار الکتریکی را وصل می کند می تواند یک سنسور باشد .
سنسورها یکی از پرکاربردترین تجهیزات اتوماسیون صنعتی می باشند که همانند ۵ حس انسان ( بویایی، چشایی، لامسه، شنوایی و بینایی ) برای ماشین ها عمل میکنند.در این مقاله با انواع سنسور در اتوماسیون صنعتی آشنا خواهید شد.
سنسور (sensor) در لغت به معنی حسکننده و از کلمه sens به معنی حسکردن گرفته شده است که میتواند کمیتهایی نظیر فشار، حرارت، رطوبت، دما و … را به کمیتهای الکتریکی پیوسته (آنالوگ) یا غیرپیوسته (دیجیتال) تبدیل کند. در سنسورهای آنالوگ لازم است تا از طریق ترانسدیوسر و ترانسمیترهای صنعتی، خروجی آنها تبدیل به سیگنالهای استاندارد ولتاژ و جریان گردد.
سنسورها در انواع تجهیزات و دستگاههای اندازهگیری، سیستمهای کنترل آنالوگ و دیجیتال استفاده میشوند. عملکرد سنسورها و قابلیت اتصال آنها به دستگاههای مختلف از جمله PLC باعث شده است که سنسور بخشی از اجزای جدا نشدنی سیستمهای اتوماسیون صنعتی باشند. اطلاعات از سنسورها به کنترلکننده مرکزی ارسال میگردد و کنترلر مطابق برنامه نوشته شده در آن تصمیمگیری نموده و فرامین لازم را صادر میکند.
با توجه به نوع نیاز سنسورها و محل استفاده آنها، می توان سنسورها را به چندین دسته تقسیم بندی کرد و به بررسی و عملکرد آنها پرداخت.
ما در این مبحث فقط سنسورهایی که در ابزار دقیق و اتوماسیون صنعتی کاربرد دارند را معرفی میکنیم.
تقسیم بندی سنسورهای صنعتی به شرح زیر می باشد :
الف : تقسیم بندی براساس نوع عملکرد
ب : تقسیم بندی بر اساس نوع کاربرد
ج : تقسیم بندی بر اساس خروجی
تقسیم بندی نوع عملکرد :
بر اساس این تقسیم بندی میتوان انواع سنسور ھا را بر اساس نوع عملکرد الکترونیکی آنھا میتوان تقسیم نمود :
– سنسورھای تماسی
– سنسورھای حرارتی
– سنسورھای مقاومتی
– سنسورھای ولتاژی
– سنسورھای جریانی
– سنسورھای خازنی
– سنسورھای حرارتی
– سنسورھای القایی
– سنسورھای نوری و لیزری
– سنسورھای شیمیایی
– سنسورھای مغناطیسی
تقسیم بندی بر اساس نوع کاربرد انواع سنسورھا :
در این نوع تقسیم بندی میتوان برای کاربردھای یکسان انواع مختلفی از سنسور ھا را بکار برد.
شمارش : القایی ، خازنی ، نوری
حرکت : نوری ، خازنی
سطح : نوری خازنی
پیوستگی : نوری
انحراف : نوری ، خازنی
تردد : نوری ، القایی
سرعت : القایی ، خازنی
فاصله : القایی
شیمیایی : خازنی ،القایی
حرارت : بیمتال ، مقاومتی
تقسیم بندی بر اساس نوع خروجی :
در این تقسیم بندی میتوان دو نوع را بر اساس خروجی سنسور ھا مشخص نمود
– سنسور با خروجی آنالوگ
– سنسور با خروجی دیجیتال